Toekomst GNR

TOEKOMST GNR

De VVG is al sinds 2010 als lid van de klankbordgroep van het GNR (een adviesorgaan van 14 Gooise organisaties) betrokken bij de besluitvorming rond de ontwikkelingen bij het GNR.

In het kort waren de activiteiten als volgt:

• 2010: Het bestuur van het GNR geeft opdracht bezuinigingen te onderzoeken;
• 2011-2012:
  • Uitkomst organisatieanalyse: GNR is kwetsbaar;
  • Een door de Provincie gewenste samenwerking met het Recreatieschap wijst het GNR met steun van de VVG als niet passend af.
• 2013: Verkenning naar mogelijke andere samenwerkingspartners, PWN komt als beste uit de bus;
• 2014:
  • 26 maart start onderzoek samenwerking met PWN;
  • 5 mei: Haalbaarheidsstudie Samenwerking PWN/GNR
  • 18 juni: Het algemeen bestuur (de gemeenten en  provincie) stemmen in met samenwerking, zie notulen vergadering;
  • Gevolgd door uitwerking voorkeursmodel samenwerking en;
  • in essentie positieve adviezen van de klankbordgroep, Steunstichting GNR en Personeelsvertegenwoordiging GNR.
• 2015:
  • Voorlichtingsbijeenkomst d.d. 22 januari en adviezen op het voorlopig ontwerpplan van de betrokken organisaties;
  • Op 29 januari nogmaals instemming van de klankbordgroep;
  • en 16 februari aanvullend advies van VVG aan GNR.
  • Publicatie van het Transitieplan door het GNR Dagelijks bestuur.

Het volledige verslag hoe het voorlopig ontwerpplan tot stand is gekomen en wat de betrokkenheid van de VVG hierbij is geweest leest u in dit overzicht.

Om u goed te kunnen informeren hebben wij een een aantal documenten verzameld aan de hand waarvan u zelf kan zien wat de inhoud is van de voorgenomen plannen en de daarop gegeven adviezen.

• Artikel vragen en antwoorden op de samenwerking op de website van GNR
• Haalbaarheidsstudie Samenwerking PWN/GNR
• Voorlopig Ontwerpplan samenwerking GNR en PWN d.d. 18 december 2014, met bijlagen
• Adviezen GNR gerelateerde organisaties: Personeelsvertegenwoordiging  en Steun Stichting
• Adviezen klankbordgroep
• Adviezen andere betrokken organisaties: Vereniging Stad en Lande
• Het beleid en de financiën van GNR (begroting 2014).
• Antwoorden op veel gestelde vragen.

Verkenning Winsemius

Het GNR heeft de heer Winsemius gevraagd diverse scenario’s te verkennen. Het resultaat is onder de naam: “Gebed zonder end?” op 28 mei gepresenteerd en besproken in een publieksbijeenkomst in het Singer te Laren op 9 juni 2015. Zie hier het rapport “een verkenning voor het GNR- een gebed zonder end?-“

Commissie Bernsen en voorstel bestuur

De VVG heeft uit haar leden een commissie benoemd die advies aan het bestuur heeft uitgebracht over de inhoud van het rapport Winsemius.
Het bestuur heeft aan de hand van het rapport Bernsen een voorstel opgesteld omtrent de toekomst van het GNR, ter behandeling in de ledenvergadering van 16 september. Hierin worden negen adviezen gegeven aan het DB van het GNR. Zie hier voor meer informatie.

Het Transitieplan

Op 25 oktober heeft het Dagelijks Bestuur van het GNR een voorstel voor een Transitieplan uitgebracht over de toekomst van het GNR (zie de publicatie op onze site). De VVG heeft in een uitgebracht persbericht positief bericht over de in het plan gekozen richting om de gemeenten verantwoordelijk te maken voor het GNR en te kiezen voor een onafhankelijk bestuur van deskundigen. Grote zorgen zijn er echter ook, met name omdat de financiële onderbouwing, vooral voor de langere termijn, geheel ontbreekt. Het blijft vooral bij fraai geformuleerde ambities, die niet concreet worden gemaakt. Drie jaar lang € 1 per inwoner erbij is te weinig om de kerntaak van het GNR – het beheer van Gooise natuurgebieden – op de lange termijn veilig te stellen. Het volledige persbericht is op onze site te lezen.

Het GNR vraagt de Provincie en de Gooise gemeenten uiterlijk op 1 februari 2016 hun zienswijze op het Transitieplan kenbaar maken. Op 3 maart 2016 wordt het voorgelegd aan het Algemeen Bestuur van het GNR. De VVG zal ook een zienswijze indienen. Die zal gebaseerd zijn op het ledenstandpunt zoals dat door de ALV is vastgesteld. Het bestuur wil op deze wijze het VVG  standpunt maximaal voor het voetlicht brengen en waar mogelijk nog inspelen op de politieke reacties uit de raden en de Provincie.

De gemeente  Hilversum heeft inmiddels al een zienswijze vastgesteld (zie link). Het GNR heeft de participanten op 23 november ook een toelichting gezonden op de besteding van de jaarlijkse Transitiebijdrage van € 175.000, ter financiële onderbouwing van de aangekondigde extra bijdrage van €1 per inwoner per jaar voor een periode van 3 jaar (zie link).

De vicevoorzitter van het DB: Elbert Roest, burgemeester van Laren,  heeft het Transitieplan op hoofdlijnen toegelicht aan vrijwilligers van GNR. Op de vraag “wie het gat van € 200.000 dat Amsterdam  laat vallen in de begroting gaat dichten en wat als daarvoor geen nieuwe dekking zou komen” liet Roest weten te  dat hij ervan overtuigd is dat de Gooise gemeenten in dat geval zullen inspringen.

14 januari 2016: VVG boekt succes met inspraak bij transitieplan GNR in Blaricum.

De VVG wil gemeenten en het Dagelijks Bestuur van het GNR er op aanspreken dat zij een veel steviger financiele toekomstvisie op het GNR moeten ontwikkelen. Het transitieplan is op veel punten te vaag en de gemeenten zijn al veel te snel tevreden met een eenmalige bijdrage van 1 euro per inwoner. Alleen een goede lange termijn visie en een structurele financiering kan het beheer van de ons omringende natuur veilig stellen. Bij de inspraak in Blaricum is de boodschap goed aangekomen. Het inspraaktournee van de VVG wordt bij de andere gemeenten voortgezet!.
Zie het hele artikel met de geplande data en het artikel in de Gooi en Eemlander. Voor een beter begrip van de huidige situatie: een historisch overzicht.

26 januari 2016: Inspaakronde langs Gooise gemeenten werpt vruchten af.

Blaricum heeft haar zienswijze opgesteld op basis van onze inbreng (zie ons nieuwsitem van 14 januari). Ook Laren lijkt onder de indruk en gaat aan de slag met onze meer inhoudelijke zienswijze op het transitieplan van het GNR. Ook Huizen komt aan bod, wij houden u op de hoogte.

De VVG pleit voor meer aandacht voor een visie op lange termijn, met een goed financieel fundament. Een helder zicht op de verschillen tussen de geldstromen voor beheer (participanten) en projecten (steun stichting, donateurs en Postcode loterij). Financier geen beheer met (instabiele) geldstromen voor projecten. Geen lange termijn financiering met kort geld (Dit jaar geven wij € 1 per inwoner, maar volgend jaar wachten wij nog even af). Ook doen de gemeenten een beroep op Amsterdam en Provincie om ook bij te dragen aan de kosten van de transitie. Maar de een wil er uit en de ander heeft net zijn bijdrage gefixeerd. De roep van om te bezuinigen blijft sterk, maar het aantal staffuncties en operationele functies bij het GNR moet juist versterkt worden. Het GNR moet krachtiger worden en niet nog verder uitgehold.

Zie: zienswijze Blaricum, Voorstel Zienswijze Huizen.

6 februari 2016: VVG dient zienswijze in bij GNR over het Transitieplan

Nadruk in deze zienswijze ligt op de gemeente als eigenaar van het GNR. En een goede eigenaar werkt aan de toekomst. Samenwerken met de Regio Gooi- en Vechtstreek is positief als ondersteuning van de GNR organisatie. Een kleiner slagvaardiger bestuur wordt toegejuicht. Maar het is geen voorwaarde voor de oplossing van structurele problemen. De prioriteit ligt bij het oplossen van een voorzienbaar tekort op de exploitatie en de noodzaak om de organisatie weer op sterkte te brengen. Met de participanten moeten afspraken worden gemaakt wie het financiële risico draagt als het transitieproces of investeringen vastlopen wegens onvoldoende middelen.

De VVG geeft op onderstaande punten een aantal aanbevelingen voor de uitwerking van het transitieplan:
–  Zekerstelling structurele financiering;
–  Onderbouwing financiële opgave op langere termijn;
–  Op orde brengen van de organisatie;
–  Onderscheid structurele en incidentele inkomsten;
–  Analyse van de genoemde nieuwe inkomstenbronnen.

Zie hier voor de volledige tekst van de zienswijze

6 maart 2016: Inspraakronde van VVG  op Transitieplan afgerond.

De VVG heeft op 22 en 24 februari het “(inspraak)rondje langs de velden” van de GNR-participanten  bij de Provincie Noord-Holland en bij de gemeente Gooise Meren afgerond.
Bij de provincie hebben we  er in de eerste plaats op gewezen dat zij zich ook aan de Samenwerkingsovereenkomst  uit 1992 moeten houden: dus niet alleen  de loon en prijsindexatie op hun bijdrage blijven toepassen maar  ook gewoon hun aandeel van 25% blijven betalen. In plaats van die te bevriezen  op het huidige bedrag. Afspraak is afspraak. In de 2^de plaats hebben we hen gewezen op hun bijzondere verantwoordelijkheid voor het beheer van de ruim 3000 ha Gooise natuurgebieden,  die deel uitmaken van de EHS oftewel het Nationaal Natuur Netwerk. Nu de Gooise  gemeenten niet van plan lijken de noodzakelijke extra  kosten voor de  exploitatie ( en de organisatie) van GNR  toekomstbestendig te dekken,  komt dat beheer op de tocht te staan. De provincie is na de decentralisatie en de zware rijksbezuinigingen ook verantwoordelijk voor het behoud van de Gooise natuur. Dat kunnen ze niet uit hun handen laten vallen. Die boodschap lijkt in Haarlem te zijn aangekomen want de statenleden hebben in hun zienswijze nu  hun twijfel uitgesproken  of dit Transitieplan het beheer zal  kunnen garanderen in de toekomst.  Ook hebben ze aangegeven meer zicht te willen op de exacte omvang  van de financiële opgave voor de participanten ( zie bijdrage VVG en tekst zienswijze provincie). Ook willen de statenleden in het najaar bij de behandeling van de begroting 2017 weten hoe het Transitieplan is gevorderd, zodat  ze eventueel aanvullende maatregelen kunnen nemen. GNR staat weer op de provinciale agenda. Dat is winst.
Of er bij Gooise Meren veel winst is te behalen valt te betwijfelen: zij geven in hun zienswijze nu al aan dat er van hen geen extra bijdrage  zal komen. Die moet maar komen  van andere partijen of uit nadere inkomstenbronnen. En als dat niet komt……? Dan moet er maar op het beheer bezuinigd worden. Dat kan toch niet waar zijn! Gelukkig gaan de Gooise participanten daar helemaal niet over. De provincie betaalt de beheerskosten naast hun participantenbijdrage: dus 2 keer  ongeveer 5 ton. Wij hebben hen daar ook nadrukkelijk op gewezen. Gooise Meren lijkt dus niet veel te voelen voor de extra kosten van het eigenaarschap van GNR. Erg teleurstellend.  Positief punt is dat Gooise Meren als enige de tijdelijke bijdrage van  €1 per inwoner voor 3 jaar zonder nadere voorwaarden  heeft toegezegd. (Zie VVG-bijdrage en tekst zienswijze Gooise Meren).

7 maart 2016: GNR Algemeen Bestuur zal op 10 maart a.s. de voortgang rond de inspraak op het Transitieplan bespreken.

In deze vergadering van het GNR Algemeen Bestuur zal Voortgangsbericht 1: Transitieplan besproken worden. Ook de volledige Agenda is op deze site te lezen.

Op 10 maart spreek het AB van GNR over de voortgang van het Transitieplan; nog niet dus over het al of niet aanpassen ervan . We kunnen slechts bidden en hopen om in de terminologie van Winsemius te blijven.

19 april 2016: Hoge Raad bepaalt dat Amsterdam niet uit het GNR mag treden

19 april 2016: Hoge Raad bepaalt dat Amsterdam niet uit het GNR mag treden

Amsterdam is naast de Provincie en de Gooise gemeenten participant in het GNR. Zij draagt 10% bij in het exploitatie tekort, een bedrag van € 173.000. Amsterdam heeft de overeenkomst opgezegd en een procedure hierover bij het gerechtshof in Amsterdam gewonnen. De Hoge Raad heeft op 15 april 2016 in hoger beroep uitspraak gedaan en komt tot de volgende conclusies:
De participanten hebben in 1932 gezamenlijk het GNR opgericht. De statuten zijn in 1991 herzien. Vast is gelegd dat de natuurterreinen van het GNR “ ten eeuwigen dage” ongeschonden als natuurreservaat behouden moeten blijven en dat de participanten – waaronder Amsterdam – daaraan een bijdrage leveren, zonder de mogelijkheid om af te haken. In 1992 is de hoogte van de bijdrageverplichting in een aparte bij de statuten behorende participantenovereenkomst vastgelegd. De samenwerking kan volgens de Hoge Raad niet worden verbroken door eenzijdige opzegging van deze overeenkomst. Dat kan wel door een statutenwijziging met twee/derde meerderheid. De hoogte van de bijdrage staat wel ter discussie. Partijen hebben afgesproken dat er een mogelijkheid is voor nader beraad. De Hoge Raad verwijst het geding voor een laatste kans van Amsterdam naar het gerechtshof Den Haag ter verdere behandeling en beslissing.

De VVG is blij met deze uitspraak, maar de problemen van het GNR zijn hiermee nog niet opgelost. Net als het GNR is de VVG voorstander om met Amsterdam in overleg te treden over de consequenties. Zie ook de volledige uitspraak van de Hoge Raad

29 mei 2016 Opinie: Mistige verdienmodellen bij het GNR

Het transitieplan stelt dat uiterlijk in 2018 aanpassingen van het GNR nodig zijn “wegens veranderde economische omstandigheden”. Mooie woorden voor de door de participanten gewenste bezuinigingen. Dwars tegen de trend in moet er meer geld in het GNR worden gepompt, de door Adriani genoemde extra investeringen om de Ecologische Hoofdstructuur compleet te maken worden in het transitieplan nog niet eens meegerekend. Zoals altijd moeten de burger en het bedrijfsleven het gat maar opvullen. Meer leden, meer donaties en economische exploitatie van de natuur zijn de trefwoorden.
In het transitieplan staat dat het GNR zich gaat positioneren, profileren, zich aan de eisen van de tijd aanpast, weerbaarder wordt en randvoorwaarden gaat scheppen voor een solide financiering. Maar het echte plan, de concrete invulling moet nog komen.
Het vonnis van de HR waardoor Amsterdam er niet zomaar uit kan en waardoor ook de provincie niet meer zomaar haar bijdrage kan bevriezen zijn een goede steun in de rug. Maar “meer geld” is een mistig doel. Het begint bij een duidelijk geformuleerde visie, daaruit vloeit een concreet financieel plan. De VVG roep de nieuwe voorzitter van het GNR op de leden van het dagelijks bestuur van het GNR hierbij te helpen en de leden van het dagelijks bestuur (gemeenten en provincie) om de politieke belangen even opzij te zetten en hun verantwoordelijkheid als eigenaar van het GNR te nemen.
Zie ook het artikel in de Gooi en Eemlander van  26 mei 2016

23 november 2016: Het GNR stelt voor het bestuur te moderniseren als eerste stap in het Transitieproces

Het Goois Natuur Reservaat (GNR) wordt onder meer door bezuinigingsmaatregelen gedwongen te moderniseren. In een transitieplan is een route uitgestippeld (zie voor gedetailleerde informatie ons speerpuntdossier: toekomst GNR). Onderdeel daarvan is een voorstel om het bestuur op een professioneler niveau kleiner en slagvaardiger te maken. Het dagelijks bestuur heeft voorgesteld de statuten daarvoor te wijzigen en zond deze onder meer ter beoordeling aan de VVG, dat al sinds 1953 nauwe banden met het GNR onderhoudt. Het bestuur van de VVG steunt de keus voor het voorgestelde besturingsmodel.

Het voorstel in het kort:

• Het algemeen en het dagelijks bestuur van het GNR worden vervangen door een kleiner bestuur dat meer op afstand komt te staan van de dagelijkse uitvoering en zich voornamelijk zal richten op het realiseren van goede randvoorwaarden;
• Namens de provincie en de betrokken gemeenten zullen hierin alleen een gedeputeerde en de portefeuillehouders uit de colleges van B&W zitting nemen;
• Het bestuur wordt uitgebreid met een onafhankelijke voorzitter en twee inhoudelijk deskundigen;
• Het management krijgt veel meer ruimte en is met een ruim mandaat belast met de ontwikkeling en de uitvoerig van het beleid.

De nieuwe voorzitter Karen Heerschop licht de komende weken de voortgang van het transtieproces toe in de Gooise gemeenteraden. Het Algemeen Bestuur van het GNR zal op 22 december beslissen.

De volgende stap zal het beleidsplan voor GNR zijn. Daarin worden de ambities beschreven op basis van de beschikbare middelen. Dat wordt spannend want dan moet ook duidelijk worden of de financiering op lange termijn van de organisatie op orde komt. Belangrijk onderdeel daarvan zal de bijdrage van de participanten zijn. Vooralsnog ziet dat er niet goed uit want Amsterdam wil eigenlijk vertrekken en de provincie en Gooise Meren willen hun bijdragen bevriezen ofwel terugbrengen en nieuwe inkomstenbronnen zijn nog niet in zicht. De VVG houdt de vinger aan de pols.

juli 2018:

In de Gooi & Eembode is het bericht verschenen dat Gedeputeerde staten van de provincie Noord Holland het besluit genomen heeft uit de samenwerkingsovereenkomst van het GNR te willen stappen en dat er een brief van GS onderweg is naar de Provinciale Staten, de Gooise gemeenten en het GNR met als argumentatie gelijkberechtiging en good-governance.

Voor het GNR kwam dit niet onverwacht,  maar zij moesten het wel in de krant lezen. Met name de berichtgeving over de oplopende tekorten bij het GNR zijn bezijden de waarheid. Dit omdat participanten (provincie en gemeenten) in maart 2017 hebben ingestemd met een substantiële structurele verhoging oplopend in 4 jaar op basis van het beleidsplan en de begroting met meerjarenraming.

Het feit op zich betekent dat de participanten zich moeten beraden over met name de financiële positie van het GNR in de toekomst. Overigens was dat al zo en is dat ook onderwerp in het transitieproces. Ook als de Provincie

De VVG is nog steeds van mening dat de Gooise gemeenten hun verantwoordelijkheid moeten nemen en bepleit een extra structurele verhoging van de bijdrage van de gemeenten. Ook als de provincie een flinke afkoopsom betaalt kunnen de gemeenten niet achterover leunen.

Zoals hierboven gemeld heeft ook Amsterdam heeft geprobeerd het GNR te verlaten. Juridisch verkeert de Provincie in dit opzicht in een vergelijkbare situatie.